Na današnji dan, 27. jula 1189. godine, veliki župan Stefan Nemanja ugostio je u Nišu nemačkog cara Fridriha Prvog – Barbarosu (Friedrich Barbarossa) na njegovom proputovanju kroz Srbiju u Trećem krstaškom ratu, i ponudio mu savez protiv Vizantije.
27. jula 1189. godine, ispred Crkve Svetog Pantelejmona u Nišu, susreli su se srpski veliki župan Stefan Nemanja (1166-1196) i nemački car Fridrih Barbarosa (1152-1190), dok je bio u prolazu kroz Srbiju ka Palestini u Trećem krstaškom ratu.
Posle osvajanja Niša od strane Vizantije 1183. srpski veliki župan Stefan Nemanja nastavio je politiku protiv Vizantije. Okolnosti tog vremena delimično su mu išle na ruku, naročito pripreme zapadnih zemalja za krstaške pohode protiv muslimana na Bliskom istoku.
Кada je saznao da se nemačka vojska pod vođstvom cara Fridriha Barbarose priprema za pohod na Jerusalim preko balkanskih zemalja, Stefan Nemanja je odlučio da u nemačkom vladaru potraži saveznika u borbi protiv Vizantije.
Uputio je svoje poslanstvo na nemački dvor u Nirnberg decembra 1188. godine da prenesu njegovo zadovoljstvo povodom predstojećeg carevog puta koji je vodio kroz srpsku zemlju. Na taj način nemački car je bio obavešten da mu Stefan Nemanja priprema veliki doček u gradu Nišu koji želi da učini prestonicom svoje države. Posle svečanog prijema i obavljene misije, izaslanici su napustili Nemačku sa bogatim darovima za svog vladara.
Spomen-obeležje susreta Stefana Nemanje i Fridriha Barbarose nalazi se na travnatom skveru Nišavskog keja, ispred zgrade Univerziteta. Spomenik visine 5 m pod uglom izvijenih metalnih ploča sa zakivcima koji asociraju na izgled riterskih oklopa krstaša izveden je po projektu arhitekte Jovana Mandića uz saradnju umetnika Radomira Đokića i Miodraga Anđelkovića.
Na pločama spomenika je na srpskom i nemačkom jeziku izgraviran tekst „Prvi Srpsko – Nemački sporazum sklopili su u Nišu Veliki župan Stefan Nemanja 27. jula 1189. godine i car Fridrih I Barbarosa. Obeležje se postavlja povodom 800. godišnjice ovog događaja. Opština Niš 1989.“
Prema nekim istorijskim izvorima, prilikom ovog susreta Stefan Nemanja i srpska delagacija jeli su koristeći viljuške, dok su Barbarosa i njegove vojskovođe jeli rukama.
Anzebert, nemački hroničar iz XII veka opisao je u jednom delu knjige “Istorija ratnih pohoda cara Fridriha Barbarose”, susret dvojice vladara u Nišu, u vreme kada Barbarosa predvodi vojsku krstaša trećeg pohoda na Istok, sa ciljem oslobađanja Jerusalima od muhamedanskih osvajača.
“Cara u Nišu dočekao je srpski veliki župan Stefan Nemanja sa braćom Stracimirom i Miroslavom i velikim brojem velmoža, priređivane su velike gozbe a Caru su darivali veliki broj poklona: vino, ječam, volove, ovce i preko toga još i 6 morskih krava i pripitomljenog vepra i jelene. Ponudili su mu da budu njegovi vazali i da ga pomažu protiv Grka. Ovom prilikom vladari ugovoraju i ženidbu Toljena, sina Nemanjinog brata Miroslava, ćerkom istarskog grofa Berholda“.