Na današnji dan umro Tomazo Vinčenco – Toma Rosandić autor najpoznatije skulpture u Beogradu

Na današnji dan, 1. marta 1958. godine u Splitu umro je vajar Toma Rosandić, prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Rosandić je autor skulptura “Igrali se konji vrani” koja se nalazi ispred Narodne skupštine u Beogradu i “Umorni borac” na Kalemegdanu.

Toma Rosandić, kršteno ime Tomazo Vinčenco rođen je u Splitu, 22. januar 1878. godine i preminuo u rodnom gradu 1. mart 1958 godine.

Rosandić je bio srpski vajar i akademik, profesor Umetničke škole u Beogradu, a kasnije jedan od osnivača i prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu.

Njegov opus obuhvata portrete, biste, monumentalne skulpture, javne i nadgrobne spomenike, a jedno od njegovih najpoznatijih dela je skulptura „Igrali se konji vrani“ koja je izrađena od bronze i 1939. godine postavljena ispred tadašnje Skupštine (današnji Dom Narodne skupštine), u Beogradu.

Toma Rosandić se rodio u Splitu, u porodici radnika kamenoresca i zidara. Posle završene osnovne škole, radi u radionici splitskog kamenoresca Bilinića, gde se upoznaje sa Ivanom Meštrovićem. Školovao se u Beču, u ateljeu Ivana Meštrovića, a svoja dela izlagao u okviru paviljona Kraljevine Srbije na međunarodnoj izložbi u Rimu 1911. godine.

Pred Prvi svetski rat nastanio se u Beogradu. U toku rata povlačio se sa srpskom vojskom, te je ratne godine proveo u emigraciji. Nakon okončanja Prvog svetskog rata, Rosandić postaje profesor na Umetničkoj školi u Beogradu. On je 1929. godine, napravio kuću u ulici Ljube Jovanovića broj 3, u kojoj je tokom narednih decenija živeo i radio.

Zaveštao je kuću Beogradu, tako da se u njoj, od 1963. godine, nalazi muzejska postavka koja sadrži autentičan nameštaj, pribor i lična dokumenta Tome Rosandića, kao i deo njegovih radova.

Jedan je od osnivača Umetničke akademije u Beogradu 1937. godine i bio je njen prvi rektor. Član Srpske kraljevske akademije je postao 2. marta 1946. godine, a redovni član Odeljenja likovnih i muzičkih umetnosti SANU je postao 22. marta 1948. godine

Radio je skulpture u kamenu na zgradi srpskih železnica u Nemanjinoj, spomeniku kulture Republike Srbije.

Uz Sretena Stojanovića, Ristu Stijovića i Petra Palavičinija ubraja se u protagoniste srpske savremene skulpture.